ΟΥΡΑΝΟΣ

Ο Ουρανός είναι ο έβδομος πλανήτης κατά σειρά απόστασης από τον Ήλιο και ανακαλύφθηκε τυχαία από τον Άγγλο αστρονόμο Γουίλιαμ Χέρσελ (Sir William Herschel, 1738-1822), με το μικρό τηλεσκόπιό του των 17 εκατοστών στις 13 Μαρτίου 1781 κοντά στο διπλό αστρικό σύστημα η και ν Διδύμων. Ο πλανήτης ονομάστηκε Ουρανός, επειδή βρισκόταν πέρα από τον Κρόνο, που στην μυθολογία ήταν γιος του και μετά από πρόταση του διάσημου Γερμανού αστρονόμου Γιόχαν Ελερτ Μπόντε (Johann Elert Bode, 1747-1826).

Παρά του ότι ο Ουρανός ανακαλύφθηκε από τον Χέρσελ το 1781, τα στοιχεία όμως της τροχιάς του υπολογίστηκαν μόλις το 1821. Όπως απέδειξε η έρευνα των αστρονομικών αρχείων, ο πλανήτης είχε εντοπιστεί πολύ πριν το 1781 από αστρονομικές παρατηρήσεις, και συγκεκριμένα το 1690 από τον Τζον Φλάμστιντ (John Flamsteed), αλλά τότε είχε χαρακτηριστεί σαν ένας περίεργος πράσινος αστέρας και τίποτα περισσότερο.

Ο τρίτος μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος, ο Ουρανός έχει δεχτεί μία μόνο επίσκεψη από το Voyager 2 στις 24 Ιανουαρίου 1986, η οποία όμως δεν στάθηκε αρκετή για να λύσει ορισμένα ερωτήματα που δεν έχουν πάψει να απασχολούν ακόμα και σήμερα τους επιστήμονες. Ξεκίνησε το ταξίδι του από τη Γη το 1977, έφθασε στο Δία το 1979, στον Κρόνο το 1981, στον Ουρανό το 1986 και στη συνέχεια στον Ποσειδώνα το 1989. Η μέση απόστασή του από τον Ήλιο είναι 2,87 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, ολοκληρώνει μια πλήρη περιφορά σε 84 χρόνια και η ημέρα του ισοδυναμεί με 17 περίπου ώρες. Η μάζα του Ουρανού, όπως άλλωστε φαίνεται και καθαρά από τις περισσότερες φωτογραφίες, είναι 14,5 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα της Γης, ενώ παρουσιάζει μεγαλύτερο όγκο κατά 67 φορές.

Με ένα ισχυρό τηλεσκόπιο φαίνεται σαν ένας γαλαζοπράσινος δίσκος πεπιεσμένος στους πόλους. Χρειάζεται 84 χρόνια για να συμπληρώσει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο, ενώ εκτελεί μία πλήρη περιστροφή γύρω από τον εαυτό του σε 11 μόνο ώρες. Διαφέρει από τους άλλους πλανήτες στο ότι έχει άξονα περιστροφής όχι κάθετο αλλά σχεδόν παράλληλο με το επίπεδο περιφοράς του. Για το λόγο αυτό φαίνεται σαν να �κατρακυλάει� στο Διάστημα εναλλάσσοντας σαράντα χρόνια συνεχόμενης ημέρας με σαράντα χρόνια νύχτας. Ενα επιπλέον πρόβλημα που έχει προκύψει από αυτή την παρατήρηση αφορά στο ερώτημα ποιος πόλος είναι ο νότιος και ποιος ο βόρειος, διότι κάποιος μπορεί να θεωρήσει είτε την κλίση του άξονα του πλανήτη λίγο μεγαλύτερη των 90 μοιρών είτε την κλίση λίγο μικρότερη από 90 μοίρες.

Ο Ουρανός αποτελείται κυρίως από υδρογόνο και παρουσιάζει αυτόν τον γαλαζοπράσινο χρωματισμό εξαιτίας της αυξημένης ποσότητας μεθανίου που υπάρχει στα ανώτερα ατμοσφαιρικά στρώματα. Και όπως ήδη γνωρίζουμε το μεθάνιο έχει την ιδιότητα να απορροφά το ερυθρό χρώμα και να ανακλά το γαλάζιο. Όπως και οι υπόλοιποι πλανήτες που έχουν ατμόσφαιρα, διαθέτει συστοιχίες νεφών, τα οποία κινούνται αρκετά γρήγορα και επιπλέον είναι εξαιρετικά ασθενή, τόσο ώστε διακρίνονται μόνο έπειτα από κατάλληλη επεξεργασία των φωτογραφιών που έστειλε το Voyager 2.

Διαθέτει 11 γνωστούς δακτυλίους γύρω από τον ισημερινό αρκετά σκοτεινούς και λεπτούς, οι οποίοι αποτελούνται από σχετικά μεγάλα σωματίδια -διαμέτρου έως και δέκα μέτρων- και σκόνη. Ο γνωστότερος και λαμπρότερος είναι ο Δακτύλιος Ε, ενώ όλοι τους ανακαλύφθηκαν λίγο μετά από εκείνους του Κρόνου. Επίσημα καταχωρημένοι είναι μέχρι σήμερα 18 δορυφόροι, ανάμεσά τους οι δύο μεγαλύτεροι και λαμπρότεροι (Τιτάνια και Ομπερόν) που εντοπίστηκαν το 1787 από τον Χέρσελ. Τέλος, η επιφάνεια των τεσσάρων μεγαλύτερων δορυφόρων του Ουρανού είναι γεωλογικά ανενεργή και γεμάτη κρατήρες, ενώ λίγο πριν συνεχίσει το ταξίδι του προς τον Ποσειδώνα το Voyager 2 χαρτογράφησε τον 11ο δορυφόρο, τη Μιράντα αποκαλύπτοντας πολυάριθμους κρατήρες και τεράστια φαράγγια.