Τούρνα 

Επιστημονική ονομασία : Esox lucius

Η τούρνα είναι ψάρι των βόρειων Εύκρατων περιοχών. Απαντάται στο μεγαλύτερο τμήμα του Καναδά και σε ολόκληρη την Ευρωασιατική ζώνη με εύκρατο κλίμα. Στην Ευρώπη υπάρχει σε όλες σχεδόν τις χώρες, εκτός από τις πολύ βόρειες περιοχές, την Ιβηρική χερσόνησο (Ισπανία, Πορτογαλία), το νότιο τμήμα της Ιταλίας και το νοτιοδυτικό τμήμα των Βαλκανίων.

Στην χώρα μας απαντάται μόνον σε λίμνες και σε ποτάμια της Βόρειας και Kεντρικής  Ελλάδας.

Η τούρνα είναι ψάρι με μακρύ, κυλινδρικό σώμα και κεφάλι που καταλήγει σε χαρακτηριστικό ρύγχος, όμοιο με το ράμφος της πάπιας. Ο χρωματισμός του σώματος μεταβάλλεται ανάλογα με το περιβάλλον και την ηλικία. Έτσι, τούρνες που ζουν σε νερά με άφθονη υδρόβια βλάστηση,

έχουν χρώμα ανοιχτοπράσινο, ενώ αυτές που ζουν σε στάσιμα θολά νερά με λίγη βλάστηση, αποκτούν κιτρινωπό χρώμα. Τέλος, τα ψάρια κάποιας ηλικίας έχουν χρώματα καφέ και γκρίζα. Όλες αυτές οι παραλλαγές σε συνδυασμό με τις ραβδώσεις που υπάρχουν στα πλευρά της βοηθούν την τούρνα να κρύβεται πολύ καλά στο περιβάλλον της και να είναι σχεδόν αθέατη από τα

θύματά της.

Πρόκειται για σαρκοφάγο και αδηφάγο ψάρι που δεν διστάζει να επιτεθεί και σε ψάρια μεγαλύτερα από αυτήν, χωρίς να δειλιάζει. Αυτός είναι και ο λόγος που την αποκαλούν «καρχαρία του γλυκού νερού».

Τα θηλυκά είναι σαφώς μεγαλύτερα από τα αρσενικά της ίδιας

ηλικίας. Προς το τέλος του 2-3°0 έτους της ηλικίας που συμπίπτει με την έναρξη της γεννητικής ωριμότητας, τα θηλυκά φθάνουν τα 30-40 εκατοστά μήκος και βάρος το ένα κιλό περίπου. Η τούρνα φθάνει συνήθως τα 50-70 εκατοστά και βάρος τα 2-3 κιλά. Στην κεντρική Ευρώπη αναφέρονται συχνά αλιεύσεις θηλυκών ψαριών με μήκος 1,5 μέτρο και βάρος 35 κιλά. Η ηλικία αυτών των ψαριών όμως είναι κατά κανόνα πάνω από 30 ετών.

Θα πρέπει τέλος να σημειώσουμε ότι στον ποταμό Βόλγα έχει αλιευθεί τούρνα της οποίας η ηλικία υπολογίσθηκε στα 200 έτη, ενώ στο Hei1bronn της Γερμανίας έχει αλιευθεί τούρνα με βάρος 129,2 κιλά!

Το γένος Esox είναι το μοναδικό της οικογένειας Εσοκίδες, η οποία περιλαμβάνει συνολικά πέντε είδη, ένα από τα οποία είναι και το είδος Esox lucius δηλ. η τούρνα, η οποία δεν έχει υποείδη ή άλλες ποικιλίες.

Τα άλλα τέσσερα είδη είναι τα βορειοαμερικανικά: Esox masquinongy, Esox niger, Esox americanus και το είδος της Σιβηρίας: Esox νermίcularis.

Όπως έχουμε αναφέρει, η τούρνα είναι ένα εξαιρετικά επιθετικό σαρκοβόρο ψάρι που καθημερινά καταβροχθίζει ποσότητα τροφής ίση με το βάρος της. Τα ώριμα άτομα τρέφονται κυρίως με άλλα ψάρια, αλλά και με βατράχια, νεοσσούς πουλιών και μικρά θηλαστικά. Οι τούρνες είναι μοναχικοί κυνηγοί. Παραφυλάει ακίνητη μέσα στην υδρόβια βλάστηση και επιτίθεται με κεραυνοβόλα ταχύτητα στην λεία της.

Η αναπαραγωγή της τούρνας γίνεται από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάιο, αλλά σε ψυχρές περιοχές των βορείων περιοχών εξάπλωσής της, μπορεί να παραταθεί μέχρι μέσα Ιουλίου. Η τούρνα είναι δυνατόν να αρχίσει να εναποθέτει τα αυγά της και σε θερμοκρασίες νερών 4^ο -5^ο  C, αλλά η καλύτερη θερμοκρασία στην οποία παρατηρείται και η αιχμή της αναπαραγωγικής της περιόδου, είναι 10^ο -11^ο  C, δηλ. στην αρχή της άνοιξης.

Το θηλυκό (συνοδευόμενο συνήθως από 1-3 αρσενικά) εναποθέτει τα αυγά του, που έχουν ένα χαρακτηριστικό ροζ χρώμα, πάνω σε υδρόβια φυτά.

Ο αριθμός των αυγών που γεννάει ένα θηλυκό είναι περίπου 40.000 ανά κιλό σωματικού βάρους. Μετά την εναπόθεση έρχονται τα αρσενικά και με το σπέρμα τους τα γονιμοποιούν.

Η διάρκεια της επώασης εξαρτάται από την θερμοκρασία και έχει υπολογισθεί στις 120 βαθμοημέρες. Αυτό σημαίνει ότι σε θερμοκρασία 10^ο C τα αυγά θα εκκολαφθούν σε 12 ημέρες.

Τα μήκους 1 εκατοστού περίπου, λεκιθοφόρα ιχθύδια, μετά την εκκόλαψη, παραμένουν προσκολλημένα στα φυτά άλλες 2 εβδομάδες μέχρι την πλήρη απορρόφηση του λεκιθικού σάκου.

Στην συνέχεια αρχίζουν να τρέφονται με πλαγκτονικούς οργανισμούς (κυρίως μικροσκοπικά καρκινοειδή) και αργότερα με πρoνύμφες εντόμων. Όταν σχηματισθούν πλήρως, τα ιχθύδια της τούρνας τρέφονται με αυγά και ιχθύδια άλλων ψαριών.

Το κρέας της τούρνας περιέχει ελάχιστο λίπος και είναι ιδιαίτερα εύγευστο. Στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη είναι περιζήτητο ψάρι, σημαντικής εμπορικής αξίας και ψαρεύεται συστηματικά όχι μόνον από τους επαγγελματίες ψαράδες αλλά και τους ερασιτέχνες. Για τον λόγο αυτό η τούρνα, όπως αναφέρουν, θα είχε εξαφανισθεί από τα νερά των περισσοτέρων Ευρωπαϊκών χωρών εάν δεν γίνονταν συχνοί εμπλουτισμοί.

Σε ορισμένες χώρες μάλιστα, χρησιμοποιούν την τούρνα για εμπλουτισμούς λιμνών, που παρουσιάζουν υπερπαραγωγή μικρών ψαριών χαμηλής εμπορικής αξίας, επιτυγχάνοντας με αυτόν τον τρόπο αφ' ενός μεν την αποκατάσταση της βιολογικής ισορροπίας, αφ' ετέρου δε την μετατροπή μέρους του ιχθυοπληθυσμού των μικρών ψαριών σε πληθυσμό τούρνας, η οποία όπως προαναφέραμε έχει μεγάλη ζήτηση.