Αγγελής Γάτσος

Ο Αγγελής Γάτσος καταγόταν από τους Σαρακηνούς της Αλμωπίας. Είχε ανάστημα γίγαντα, τρα­χιά φωνή και πρόσωπο με έντονα χαρακτηριστικά. Η ευσέβειά του γινόταν πολλές φορές θρησκολη­ψία. Τα κυριότερα γνωρίσματά του ήταν η ανδρεία και η γενναιότητα που έφταναν μέχρι την απερι­σκεψία. Από μικρός έφυγε από το χωριό του και πήγε στο Περισώρι Νάουσας, όπου εργαζόταν, και γι' αυτό δεν έμαθε καθόλου γράμματα. Νεαρός κατατάσσεται στα κλέφτικα σώματα, επικηρύσσεται από τους Τούρκους και η γυναίκα του σέρνεται σκλάβα στα παζάρια της Θεσσαλονίκης. Την εποχή της επανάστασης ήταν 50 χρόνων. Μετά την πτώση και την καταστροφή της Νάουσας, στην άμυνα της οποίας έπαιξε σημαντικό ρόλο, διέφυγε μαζί με άλλους Μακεδόνες οπλαρχηγού ς στη νότια Ελλάδα. Εκεί συμμετείχε με τα παλικάρια του σε πολλές μάχες και εκτιμήθηκε ιδιαίτερα απ' τους οπλαρχηγούς της. Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης θα τον αποκαλέσει "ανδρείον άνδρα". Ο στρατηγός Γιάννης Μακρυγιάν­νης τον αποκαλεί ''γενναίο και αγαθό πατριώτη" . Στη Σκιάθο, στην Ύδρα, στην Εύβοια, στα Βασιλικά, στην Αταλάντη, στη μάχη της Ακρόπολης ξεχωρίζει η φυσιογνωμία του, και η φήμη του μετά τόσες επιτυχίες είναι διάχυτη σ' όλη την αγωνιζόμενη Ελλάδα. Η πρώτη ελληνική νίκη κατά του φοβερού Ιμπραήμ κερδίθηκε στην Καλαμάτα από τους Μακεδόνες του Καρατάσου και του Αγγελή Γάτσου, το "Μακεδονικό σώμα", όπως το αποκαλούσαν τότε. Στη μάχη του Πέτα και Κομπότι, όπου έλαβε μέρος με 60 Μακεδόνες, έχασε τον αδερφό του Πέτρο. Έλαβε μέρος με πολλούς Μακεδόνες στην ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου, κι η παρουσία του κρίθηκε απαραίτητη από τον αρχιστράτηγο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη για την αναχαίτιση του Ιμπραήμ. Μετά την απελευθέρωση έζησε στην Αταλάντη, όπου και πέθανε το 1839 πάμ­φτωχος και ξεχασμένος. Το νεαρό ελληνικό κράτος του απένειμε το βαθμό του συνταγματάρχη. Το πορ­τραίτο του με λιτό και εύστοχο λόγο το σκιαγραφεί ο υπασπιστής τού Κολοκοτρώνη Φωτάκος Χρυσανθα­κόπουλος στα απομνημονεύματά του: «Ο περίφημος καπετάνιος Γάτσος, ων εις τα όπλα εκ γενετής και σύ­ντροφος αχώριστος του Ολύμπου και οι στρατιώτες του Μακεδόνες επολέμησαν εις τα Βασιλικά και ταΔερβενάκια γεwαίως και οι Πελοποwήσιοl ευχαριστήθηκα ν πολύ, διότι είδον άνδρας έχοντας ζήλον καιεθνικισμό ν μέγαν»,